15/03/2013 12:04:35

Dy vjet pas revoltës në Siri

Nga Rita Dau

BEJRUT - Më shumë se 70 000 të vdekur, një milionë refugjatë dhe një vend në shkatërrim. Në dy vjet, revolta kundër regjimit të Bachar al-Assad në Syrie është kthyer në një luftë civile shkatërruese, pa rrugëdalje.

Shtypur me gjak, revolta paqësore e qindra mijëra sirianëve që kërkojnë më shumë liri është transformuar në një konflikt të armatosur mes ushtrisë të lidhur ngushtë me regjimin dhe grupeve rebele. "Siria po degradohet pa asnjë zgjidhje në horizont'', konfirmoi Khattar Abou Diab, profesor në marrëdhëniet ndërkombëtare në Universitetin, Paris-Sud.

Ndërkohë që tuniziani Ben Ali dhe egjiptiani, Moubarak u rrëzuan disa javë pas manifestimeve, jeminiti, Saleh u rrëzua pas një viti presion dhe libiani, Kadhafi u vra pas tetë muajsh konflikt, presidenti Assad duket më shumë se kurrë i etur për pushtet.

Rusia, mbështetësi kryesor i regjimit, të cilin ajo e furnizon me armë, është shprehur së fundi e sigurt se Assad nuk do të largohet, ndërkohë që aleati iranian ka bërë të ditur se Assad do të marrë pjesë në zgjedhjet presidenciale në vitin 2014.

Ndarë mes perëndimorëve pro-opozitës, rusët dhe kinezët kanë bllokuar tri herë një rezolutë që kërcënonte regjimin me sanksione, ndërkohë që bota ka mbetur e pafuqishme.

"Për aq kohë sa administrata Obama nuk do të dojë të ndërhyjë në Siri, dhe ajo nuk e dëshiron këtë, Assad do të jetë i qetë'', theksoi Nadim Shehade, studiues në Chatham House në Londër. "Amerikanët kanë më shumë frikë se çfarë do të ndodhte pas Assad sesa vetë Assadin'', shtoi ai.

''Regjimi i presidentit, Bachar al-Assad është i dënuar, pavarësisht mbështetjes së Rusisë dhe represionit të përgjakshëm të një revolte që nuk dobësohet'', theksojnë analistët.

"Dy vjet më parë, të thuhej se Assad do të rrëzohej ishte e paimagjinueshme ndërkohë që dy vjet më pas, kryengritja është po aq e gjallë, pavarësisht vështirësive'', konfirmon Salman Shaikh, drejtor i ''Brookings Center'' në Doha.

Pikënisja e revoltës/ Më 16 mars 2011, adoleshentët në Dera shkruajtën në muret e shkollës së tyre ''populli kërkon rrëzimin e regjimit'', të nxitur nga lajtmotivi i revolucioneve tuniziane dhe egjiptiane. Reagimi i regjimit ishte brutal: adoleshentët u burgosën dhe u torturuan, sipas militantëve duke shkaktuar indinjatë dhe nisjen e një kryengritjeje të pandalshme.

Manifestime të vogla në Damask në kërkim të reformave demokratike shkaktuan ''efektin domino'' dhe qindra mijëra sirianë filluan të manifestonin në mbarë vendin nën plumbat e forcave të sigurisë. Regjimi i klanit Assad, në pushtet që prej më shumë se 40 vjetësh, mendoi se do ta shtypte sa më shpejt revoltën, ashtu si rasti në muajin shkurt 1982 gjatë represionit të Vëllezërve Mysliman në Hama, që shkaktoi, sipas vlerësimeve, 10 000 deri në 40 000 të vdekur.

Shumë shpejt ai njoftoi një sërë reformash: heqjen e gjendjes së urgjencës, një ligj mbi partitë dhe median dhe një Kushtetutë të re duke i dhënë fund 50 viteve të predominancës së partisë Baas. Por këto masa janë eklipsuar nga përshkallëzimi i dhunës mes forcave të qeverisë dhe një opozite që mobilizohet.

Regjim autoritar deri në ''palcë''/ Nga të gjitha revoltat e ''Pranverës Arabe'', kryengritja siriane ka qenë ajo që është shtypur më brutalisht'', thekson Khattar Abou Diab, profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin Paris-Sud. "Është një regjim autoritar deri në palcë'', shton ai. "Represioni ka detyruar njerëzit të mbrohen. Regjimi ka arritur deri aty sa kjo revoltë të transformohet në konflikt civil'', thekson Abou Diab.

Disa vende kanë kërkuar tashmë armatosjen e rebelëve, me një ekip të dobët dhe të privuar nga mbështetja ndërkombëtare, nga e cila përfituan rebelët libianë, por kancelaritë perëndimore mbeten të rezervuara duke iu trembur një lufte civile dhe përfshirjes së Al-Kaedës.

"Ky revolucion nuk ka pasur aleatë ashtu si të tjerët. Në rastin libian, nafta nxiti ndërhyrjen, ndërsa nuk është kështu në rastin e Sirisë'', thekson Abou Diab. Përveç ndarjeve mes bllokut Moskë-Pekin nga njëra anë dhe bllokut të arabëve, evropianëve dhe amerikanëve nga ana tjetër ekziston frika e një bllokimi të përhershëm që mund të shkaktojë një luftë civile duke parë ndarjen në një vend me maxhorancë sunite, por të kontrolluar nga një pushtet alaouit. "Ekziston rreziku i ndarjes", nënvizon Abou Diab.

Planet e paqes, si ai i ish-komisionerit të OKB-së, Kofi Annan, dështuan dhe lidhjet duken se janë prerë mes pasardhësit të tij, Lakhdar Brahimi dhe Damaskut. Ajo që është e sigurt, është se Siria nuk do të jetë më kurrë si para vitit 2011. Dhe regjimi, nëse vazhdon të mbijetojë për një kohë të caktuar, do të të jetë vetëm ''hija e vetvetes'', nënvizoi së fundi ''International Crisis Group''.

HermesNews - ©2013

Dërgo me email | Stampo artikullin